Mặt nạ thuốc Bắc được nhiều chị em lựa chọn với lý do: chiết xuất từ thảo mộc, không có chất hóa học, có tác dụng làm đẹp da, giúp da trắng mịn, hết thâm nám… Tuy nhiên, theo khuyến cáo của các bác sĩ, việc sử dụng thảo dược dưỡng da đòi hỏi phải có kiến thức; nghe theo quảng cáo mà dùng tùy tiện là tự đầu độc mình.
Các trang mạng đang quảng cáo rầm rộ công dụng của các loại mặt nạ, bột mặt nạ thuốc Bắc: thúc đẩy khí huyết lưu thông đến vùng da được chăm sóc, tăng cường dinh dưỡng và sức đề kháng cho da khỏi vi khuẩn, khói bụi. Theo quảng cáo, vết nhăn, nám, sạm, thâm bị đẩy lùi, làn da sẽ trở nên trắng sáng, săn chắc, mịn màng.
Tại một cửa hàng trong hẻm số 3, đường Thành Thái, P.14, Q.10, TP.HCM, người bán hàng đưa chúng tôi xem hai loại bột thuốc Bắc đựng trong túi ni lông: bột mặt nạ dưỡng da chuyên trị mụn giá 190.000đ/200g; bột kích trắng da giúp tái tạo da giá 240.000đ/200g. Người bán hàng hướng dẫn, lấy một lượng bột vừa đủ, trộn với sữa, nước cam hoặc trứng gà… nhào trộn cho bột trương nở thành hỗn hợp sền sệt rồi massage nhẹ lên da từ 20-40 phút. Khi được hỏi thành phần trong bột này gồm những gì, người bán hàng cho biết, đây là bài thuốc gia truyền nên không thể tiết lộ, tất cả đều là thảo dược quý hiếm!
Bột mặt nạ thuốc Bắc được quảng cáo có nhiều công dụng “ngất trời” nhưng chỉ đựng trong bao ni lông không nhãn mác, không bất kỳ thông tin nào về sản phẩm
Một số cửa hàng trên đường Bùi Đình Túy (Q.Bình Thạnh), Trần Văn Đang (Q.3)… còn có bột thuốc Bắc nhân sâm, bột cám thuốc Bắc (bột cám gạo thơm, lá và rễ dâu tằm, hoài sơn, hoa cúc, phục linh)… được cho là an toàn, có thể dùng trên mọi loại da mà không sợ kích ứng.
BS Huỳnh Tấn Vũ – giảng viên Khoa Y học cổ truyền, ĐH Y Dược TP.HCM cho biết, có nhiều bài thuốc Bắc làm đẹp da, trắng da. Vấn đề là bào chế, công thức ra sao, có đúng dược liệu và liều lượng hay không. Nếu trộn thành phần không đúng, bào chế không đảm bảo, cây thuốc bị nhiễm thuốc trừ sâu, hóa chất, người làm thuốc trộn thêm thuốc Tây, thuốc bị nấm mốc… khi sử dụng sẽ có nguy cơ gây dị ứng cao. Thuốc Bắc thường lành tính, tác dụng chậm, kéo dài nên phản ứng dị ứng cũng diễn ra chậm, có người vài ngày, nhưng có người vài tuần, vài tháng mới biểu hiện. Vì vậy, khi bột phát thường để lại di chứng nặng nề. Trường hợp nhẹ sẽ có biểu hiện sẩn ngứa, nóng rát da, nổi mề đay, nổi bọng nước, viêm loét miệng, sốt cao… trường hợp nặng có thể gây suy gan, thận, tim, thậm chí tử vong.
BS Trần Thế Viện – Khoa Lâm sàng, BV Da liễu TP.HCM cho biết, trong số bệnh nhân đến khám vì dị ứng, tác nhân gây dị ứng nhiều nhất là các loại mỹ phẩm, mặt nạ dưỡng da.
BS Trần Thế Viện lưu ý, nếu mặt nạ thuốc Bắc được quảng cáo là có công dụng trắng da, giảm vết thâm nám, các loại mụn trứng cá, mụn cám biến mất rất nhanh chỉ sau một-hai tuần sử dụng thì chị em nên cẩn trọng, vì trong thành phần có chứa corticoid. Corticoid có tác dụng loại bỏ những biểu bì già cỗi, tạo lớp tế bào mới trắng hơn. Tuy nhiên, chu kỳ để lớp biểu mô sinh ra và phát triển thành lớp biểu bì là bốn tuần. Khi dùng những sản phẩm này, lớp da non vừa được lột chưa kịp phục hồi đã bị bong tróc tiếp khiến da bị tổn thương, bỏng và rát. Thời gian đầu da trở nên trắng, căng mọng do tích nước, khi sờ vào có cảm giác mềm, mọng. Nhưng sau đó, da sẽ đen nhanh chóng do mẫn cảm với bức xạ mặt trời hoặc có cảm giác rát, ngứa, ửng đỏ hơn khi đi ra nắng. Về lâu dài, mặt nạ thuốc Bắc không đảm bảo chất lượng có thể gây ra những biến chứng như: teo da, dãn mạch, rạn da, thay đổi sắc tố da (mất sắc tố hoặc tăng sắc tố như: sạm da, nhiễm nấm, dễ xuất hiện những vết thâm tím trên da…); hoặc có thể gây cườm mắt, sạm da và sớm xuất hiện những vết nhăn quanh mắt.
Thanh Hoa