Muốn làm việc gì đó cần có hàng trăm nghìn tế bào thần kinh bằng cách truyền thông tin cho nhau. Giữa đuôi của tế bào thần kinh này và đầu của tế bào thần kinh kế tiếp kia có một khoảng trống gọi là synap (khớp thần kinh). Tế bào thần kinh muốn liên lạc với nhau thì phải tiết vào synap các chất dẫn truyền thần linh serotonin, dopamin đến ngưỡng cần thiết. Cứ thế hàng chuỗi tế bào sẽ tiết ra chất dẫn truyền thần kinh, tạo thành một đường dẫn truyền thần kinh thông suốt. Nếu các chất dẫn truyền thần kinh trong synap bị sụt giảm quá mức do phân hủy hay do quá trình thu hồi sẽ tạo ra trạng thái ức chế, giảm hoạt động gọi là trầm cảm.
Làm sao dùng thuốc có hiệu quả, an toàn
– Phải khám chuyên khoa tâm thần trước khi dùng thuốc: Trầm cảm có biểu hiện về tinh thần và buồn chán, bồn chồn, lo lắng.Trầm cảm, suy nghĩ tiêu cực không tập hoang tưởng về thể chất rối loạn giấc ngủ, chậm chạp, rối loạn ăn uống, suy giảm hoạt động tình dục. Có thể nhầm trạng thái này là bệnh suy nhược, rối loạn thần kinh, rối dùng các thuốc an thần, kích thích thần kinh (seduxen, vitamin, aminoacid, pyracetam, cafein). Như thế là dùng không đúng bệnh.
Để đảm bảo chẩn đoán đúng bệnh, đúng dạng, dùng đúng thuốc, khi có các biểu biện bất thường về tâm thần, nhất thiết phải khám tại chuyên khoa tâm thần.
– Tránh phối hợp thuốc trầm cảm với các thuốc ức chế thần kinh: Có người trầm cảm bị bồn chồn lo lắng, có kích động, khi mới dùng thuốc bị căng thẳng mất ngủ. Vì các thuốc này có tác dụng ngược, làm mất hiệu lực thuốc trầm cảm, chỉ một số trường hợp đặc biệt thấy thuốc có thể cho phối hợp nhưng với liều vừa đủ.
Tránh dùng trùng lặp các thuốc trầm cảm: Nếu dùng cùng lúc hai loại thuốc cùng nhóm hay khác nhóm sẽ gây phói hợp cùng chiều làm tăng chất dẫn truyền thần kinh lên quá mức cần thiết, gây độc. Khi muốn chuyển
– Tránh độc cho gan, thận: Thuốc trầm cảm chuyển hóa hầu hết tại gan, thải trừ qua thận. Người có chức năng gan thận suy giảm khi dùng thuốc sẽ xuất hiện các triệu chứng như quá liều. Người già thường bị một số nhạy cảm quá mức như hạ huyết áp tư thế đứng, gây sốc, táo bón lâu ngày, gây liệt ruột. Với các đối tượng này bác sĩ sẽ giảm liều đến mức thấp nhất mà vẫn duy trì hiệu quả chữa bệnh, cổ khi chỉ còn bằng 50% liều người trung niên khỏe mạnh.
– Tránh gây hại cho thai, trẻ bú mẹ: Vì thuốc trầm cảm có một số tác dụng không mong muốn nên không dùng cho người có thai. Trường hợp đặc biệt người mang
thai mà bị trầm cảm, nếu cần vẫn có thể cho dùng nhưng có chọn lọc. Với người cho con bú: thuốc có thể tiết vào sữa gây hại, không nên dùng cho người cho con bú hoặc nên cân nhắc, nếu bắt buộc phải dùng thì đành ngưng cho con bú sữa mẹ.
– Tránh gây hạ ngưỡng động kinh: Thuốc trầm cảm làm hạ ngưỡng động kinh, làm cho người động kinh dễ lên cơn động kinh, nhất là nhóm trầm cảm 3 vòng. Phải ngừng ngay thuốc khi xuất hiện cơn co giật.
Nếu biết dùng đúng sẽ có hiệu quả, bệnh sẽ ổn định trong thời gian dài, người trầm cảm sẽ có thể học tập, làm việc như người bình thường.